Tiền vệ trụ là gì? Những tiền vệ trụ “của hiếm” của làng túc cầu

Thế giới bóng đá vẫn đang có những biến thiên không ngừng về sơ đồ chiến thuật cũng như vị trí thi đấu của các cầu thủ. Giờ đây, mẫu cầu thủ mà chúng ta vẫn hay gọi là “tiền vệ trụ” như Declan Rice hay Moises Caicedo đang là ngôi sao “bom tấn” trên thị trường chuyển nhượng.

Trong quá khứ, Fernando Redondo hay Claude Makelele là những tiền vệ trụ thiên tài từng là nỗi khiếp đảm của rất nhiều cầu thủ tấn công. Họ là hình mẫu lý tưởng ở vị trí tiền vệ trụ nhờ khả khả năng đọc trận đấu cực tốt và lối chơi bóng rất hiệu quả.

Dưới đây, hãy cùng tạp chí bongdaso định nghĩa rõ khái niệm tiền vệ trụ là gì và điểm qua một số cái tên “của hiếm” tỏa sáng ở vị trí này.

Tiền vệ trụ là gì?

Tiền vệ trụ (Defensive Midfield) hay còn được biết đến với cái tên quen thuộc tiền vệ phòng ngự, là những cầu thủ đá thấp nhất ở hàng tiền vệ của một đội bóng.

Nhiệm vụ chính của một tiền vệ trụ là khả năng hỗ trợ phòng ngự (giống như tên gọi của nó), bằng việc thực hiện các hành động trên sân như cản bóng, tắc bóng, chùi bóng, gây áp lực, kèm người và lấy bóng…

Bên cạnh đó, vai trò của các tiền vệ trụ ngày nay cũng rất đa năng. Ngoài bộ kỹ năng phòng ngự, người chơi còn cần biết cách di chuyển hợp lý để nhận bóng từ hậu vệ hoặc thủ môn, luân chuyển bóng lên phía trên, làm cầu nối giữa hàng thủ và hàng tấn công.

Chính vì cách chơi đa dạng nên cũng tạo ra một vài biến thể khác nhau ở vị trí tiền vệ trụ.

Đầu tiên, là tiền vệ thủ (Holding Midfielder). Mẫu tiền vệ này chơi rất gần hàng thủ, gần như chỉ lo khâu phòng ngự và thường xuyên xuất hiện ở phần sân nhà. Nhiệm vụ hỗ trợ tấn công sẽ được tiền vệ khác đảm nhận.

Marcelo Bielsa được coi là chiến lược gia tiên phong cho việc sử dụng dạng tiền vệ thủ kiểu này. Theo đó, trong chiến thuật 4-2-3-1 thường được ông sử dụng, 2 người chơi ở vị trí tiền vệ trung tâm có nhiệm vụ hoàn toàn khác biệt, một người chuyên tâm hỗ trợ phòng thủ, trong khi người còn lại có thiên hướng hỗ trợ tấn công.

Nemanja Matic, Carlos Dunga hay Claude Makelele là những tiền vệ thủ điển hình.

Thứ hai là tiền vệ kiến thiết lùi sâu (Deep-lying Midfielder). Đây là mẫu tiền vệ được yêu thích ở các đội bóng có thiên hướng chơi kiểm soát, áp đặt đối thủ. Họ đòi hỏi các tiền vệ trụ là gì phải có khả năng chuyền bóng, điều phối và xử lý bóng tốt.

Tiên phong cho phong cách chơi kiểu tiền vệ kiến thiết lùi sâu là “nhạc trưởng” tài hoa Andrea Pirlo, ngoài ra còn có thể kể đến Jorginho, Xabi Alonso hay Joshua Kimmich…

Tầm quan trọng của những tiền vệ trụ

Vai trò và tầm ảnh hưởng của một tiền vệ trụ thường không được đánh giá đúng mức, bởi họ hiếm khi là người nổi bật trên sân. Nhưng ở các trận đánh lớn, những màn đọ sức ở đẳng cấp cao nhất, tiền vệ trụ chính là nhân tố có thể thay đổi cục diện trận đấu.

Trong một thập kỷ qua, vai trò đó càng trở nên quan trọng. Hãy nhìn cách Rodri quan trọng thế nào trong tập thể vốn đầy rẫy siêu sao của Manchester City.

Không phải Erling Haaland, không phải Phil Foden, cũng không phải Kevin de Bruyne, mà chính Rodri mới chính là chìa khóa then chốt trong chiến tích ăn 3 vĩ đại của The Citizens ở mùa bóng năm ngoái.

Rodri cũng được bầu chọn là cầu thủ xuất sắc nhất trận chung kết Champions League 2022/23. Hay xa hơn một chút là N’golo Kante ở trận chung kết Champions League 2020/21, người tả xung hữu đột giúp Chelsea có lần thứ hai lên ngôi tại đấu trường danh giá nhất châu Âu.

Cả hai đều là những tiền vệ trụ đẳng cấp trong thế hệ của mình và giờ đây vị thế của những tiền vệ trụ là gì ngày càng được coi trọng. 

Ngày nay, rất nhiều CLB ưa thích tấn công với cặp đôi hậu vệ cánh dâng cao, nhất là ở các đội bóng lớn, đòi hỏi những HLV phải có một tiền vệ trụ đẳng cấp trong đội hình để bao quát các khoảng trống phía sau mà những hậu vệ cánh này để lại và không bị tổn thương bởi những pha phản công của đối thủ.

Không ngạc nhiên khi mùa Hè 2023, Moises Caicedo và Declan Rice là những tiền vệ phòng ngự được săn đón nhiều nhất. Mức giá mà Chelsea hay Arsenal chi ra để có được họ cũng đều trên ngưỡng 100 củ. Ngoài ra, còn có Sandro Tonali, bản hợp đồng kỷ lục của câu lạc bộ Newcastle.

Nhân tố đặc biệt trong việc phát triển bóng

Lối chơi dâng cao pressing ngay bên phần sân đối thủ đang là xu hướng của bóng đá hiện đại. Và để chống chọi lại, việc phát triển bóng trong 1/3 sân đầu tiên (tức khu vực sân nhà) trở thành yếu tố quan trọng. Lúc này, các tiền vệ trụ như Declan Rice, Rodri, Casemiro ngày càng được coi trọng.

Những mẫu tiền vệ trụ kiểu này vừa có đủ thể lực để tranh chấp tay đôi, nhưng cũng rất thông minh trong việc chọn vị trí, đón đường chuyền từ thủ môn hoặc hậu vệ khi họ bị đối phương pressing vây ráp. Sau đó, chính những người chơi này nhanh chóng trở thành điểm khởi đầu cho tình huống tấn công mới của đội bóng.

Khi đội nhà mất bóng, để không bị đối thủ đánh vỗ mặt trong các pha phản công, các tiền vệ trụ thường nhanh chóng lao vào áp sát cầu thủ đối phương để ngăn họ triển khai một đợt tấn công, hoặc lựa chọn vị trí phù hợp để đánh chặn, cắt đường triển khai bóng của đối thủ.  

Yêu cầu đối với các tiền vệ trụ trong tình huống này là khả năng đọc tình huống, hỗ trợ đồng đội phòng ngự và tranh chấp thật tốt.

Bên cạnh đó, không ít tiền vệ trụ còn có thể xâm nhập sâu vào vòng cấm đối phương để ghi bàn hoặc mở ra cơ hội cho đồng đội.

5 yếu tố tạo nên tiền vệ trụ siêu hạng

Như tạp chí nhan dinh bong da đã đề cập, dù tiền vệ trụ gắn liền với cụm từ “tiền vệ phòng ngự” nhưng định nghĩa này không phản ánh đầy đủ những công việc mà người chơi ở vị trí này thực hiện trên sân.

Dưới đây, chúng ta sẽ cùng điểm qua những yếu tố làm nên một tiền vệ trụ siêu hạng trên sân bóng.

Cảm nhận không gian

Trong khi nhiều người nghĩ tắc bóng là tố chất quan trọng nhất, thế nhưng, những tiền vệ trụ hiệu quả nhất thường hiếm khi phải thực hiện điều này.

Họ dựa vào khả năng cảm nhận vị trí, đọc trận đấu và phán đoán đường chuyền của đối thủ để ngăn chặn nhanh những pha tấn công ngay từ “trong trứng nước”.

Jorginho, Tchouaméni, Joshua Kimmich là những ví dụ điển hình. Không quá vượt trội về mặt hình thể nhưng kỹ năng thu hồi bóng khi tranh chấp và có mặt đúng lúc, đúng chỗ của họ ở đẳng cấp rất cao.

Tắc bóng

Đương nhiên rồi, vũ khí mạnh mẽ của các tiền vệ phòng ngự là kỹ năng tắc bóng. Và người chơi điển hình của phong cách này là Casemiro của Man United.

Cách chơi của Case có phần “cục xúc” nhưng không kém phần hiệu quả. Tuy nhiên, điều này cũng khiến cựu sao Real dễ nhận thẻ phạt, thậm chí là thẻ đỏ.

Thể lực và thể hình

Về mặt này, Claude Makelele, Yaya Toure hay Leon Goretzka là hình mẫu lý tưởng. Hãy tưởng tượng, sẽ tuyệt vời thế nào nếu bạn có hai tiền vệ phòng ngự với thể lực và thể hình như Yaya Toure ở giữa sân, kết hợp thêm sự bền bỉ giống N’golo Kante (một tiền vệ dù nhỏ con nhưng toàn diện, và đáp ứng nhiều tiêu chí trong danh sách này).

Chuyền bóng

Barcelona, Manchester City là những đội bóng ưa chuộng lối chơi kiểm soát bóng và chuyền bóng giỏi nhất thế giới. Trong đội hình của 2 gã khổng lồ, Sergio Busquets và Rodri là những bệ phóng ở hàng tiền vệ giúp họ thống trị mọi trận đấu.

Những đường chuyền của họ không hoa mỹ, nhưng gọn gàng, chính xác và đầy hiệu quả. Bên cạnh đó, khả năng di chuyển, cảm quan không gian của cả hai đều ở mức thượng thừa. Cách họ chơi trên sân thoạt trông đơn giản, nhưng ít cầu thủ nào có thể thực hiện được.

Tố chất lãnh đạo

Daniele De Rossi, cựu tiền vệ của AS Roma, là một mẫu tiền vệ trụ đẳng cấp mang trong mình tố chất lãnh đạo bẩm sinh, có khả năng truyền cảm hứng và động viên đồng đội, thúc đẩy họ trong mỗi trận đấu.

Đến đây chúng ta đã liệt kê 5 tố chất được coi là lí tưởng tạo nên một tiền vệ phòng ngự vĩ đại. Hãy cùng Bóng Đá INFO điểm qua top 3 tiền vệ trụ hay nhất thế giới xưa nay “hiếm có khó tìm”.

Tiền vệ trụ hay nhất thế giới - Sergio Busquets

Những chiến tích huy hoàng, những chiếc cúp danh giá của Barcelona và ĐTQG Tây Ban Nha trong những năm 2010 gắn liền với cái tên Sergio Busquets.

Không ai phủ nhận tầm ảnh hưởng của tiền vệ sinh năm 1988 trong lối chơi của đội bóng, dù anh ít khi được người ta nhắc tới so với những Messi, Iniesta hay Xavi.

Busquets không phải mẫu người chơi làm bùng nổ cầu trường bằng những bàn thắng, đường chuyền quyết định, càng không giỏi tạo ra các pha bóng hoa mỹ, nhưng anh lại là người tạo tiền đề cho tất cả công việc trên.

Ngôi sao hiện đang khoác áo Inter Miami được trời phú cho khả năng đọc trận đấu tuyệt vời, nắm bắt rất nhanh ý đồ chuyền bóng của đối thủ để di chuyển chặn đứng rất nhanh.

Busquets còn là lá chắn thép giúp cho bộ đôi hậu vệ cánh tự tin dâng cao tấn công và những người chơi phía trên anh rảnh chân thoải mái sáng tạo mà không lo sẽ bị phản công bất ngờ.

Dù không được đánh giá cao về hình thể và sức mạnh nhưng Busquets có thể đưa ra những pha tắc bóng cực kỳ chuẩn xác, yếu tố tiên quyết của một tiền vệ trụ là gì. Sẽ không hề quá khi nói rằng Busquets là một trong những tiền vệ trụ hay nhất thế giới mọi thời đại.

Tiền vệ trụ hay nhất hiện nay - Rodri

"No Rodri, No Party " trở thành thuật ngữ lan truyền trên MXH thời gian gần đây khi Manchester City có thể chơi tốt dù thiếu vắng Haaland hay De Bruyne, song gặp vấn đề lớn khi tuyển thủ người Tây Ban Nha nghỉ thi đấu.

Nửa mùa bóng năm nay 2023/24, The Citizens từng để thua đến 5 trận đấu trên mọi đấu trường, với điểm chung là sự vắng mặt của số 16.

Giá trị của ngôi sao 27 tuổi nằm ở khả năng chọn vị trí thông minh, sự điềm tĩnh, cũng như có thể tung ra nhiều đường chuyền “sáng nước” cho các cầu thủ tấn công. Trên hết, Rodri là ông chủ thực thụ ở khu trung tuyến, người rất giỏi trong việc điều tiết nhịp độ trận đấu.

Thật khó để đội chủ sân Etihad gặt hái được thành công trong những năm qua nếu không có sự phục vụ của Rodri. Anh được coi là tiền vệ trụ hay nhất thế giới hiện nay khi có thể làm hết mọi thứ. Đặc biệt là khả năng ghi bàn ở những thời khắc quyết định.

Michael Carrick

Việc Carrick có tên trong danh sách này cũng bất ngờ như cái cách Sir Alex mang anh về Old Trafford vào mùa hè năm 2006.  Càng bất ngờ hơn khi cựu sao Tottenham là bản hợp đồng duy nhất của Quỷ đỏ dù họ vừa trải qua 3 mùa giải liên tiếp trắng tay.

Nhưng với Carrick, MU thâu tóm 3 Premier League, 1 Champion League trong 3 mùa giải tiếp theo. Chừng đó là quá đủ để hiểu vì sao Carrick là một trong những tiền vệ trụ giỏi nhất thế giới từng chơi cho Man United.

Tiền vệ người Anh có khá nhiều điểm tương đồng với Sergio Busquets, lối chơi khoan thai, nhẹ nhàng xem rất sướng mắt, cùng những pha chạm bóng đầy tinh tế hay đánh chặn, đoán trước ý đồ chuyền bóng của đối phương. Lối chơi của Carrick còn đôi phần nhàn hạ hơn cả đồng nghiệp bên phía ĐT Tây Ban Nha.

Giống như Rodri hay Busquets, Carrick chẳng hề nổi bật, nhiều trận đấu khán giả còn chẳng nhận ra là anh có mặt trên sân. Thế nhưng, chỉ khi Carrick không thi đấu, họ mới thấy MU mỏng manh đến nhường nào.

Bởi đơn giản, yếu tố điều phối bóng thiên tài ở những người chơi như Carrick, Busquets không phải là điều dễ nhận ra. Sir Alex ca ngợi Michael là tiền vệ trụ xuất chúng nhất của bóng đá Anh từng sản sinh.

Lời kết

Hầu như mọi cậu nhóc đam mê với trái bóng tròn đều mơ ước trở thành tiền đạo và ghi thật nhiều bàn thắng, bởi các ngôi sao tấn công luôn nhận được những sự chú ý nhiều nhất. Thế nhưng, với những biến thiên của chiến thuật hiện đại, giờ đây chính các tiền vệ trụ mới là nhân tố then chốt mang về những chức vô địch.

Carrick, Busquets, Rodri, Makelele,… họ là những bậc thầy ở vị trí tiền vệ trụ với đủ loại phong cách khác nhau nhưng đều mang đến cho người xem những cảm xúc rất đặc biệt, và sẽ không bao giờ bị thế giới bóng đá lãng quên.

Cảm ơn bạn đã đồng hành cùng chúng tôi trong bài viết này. Xin phép gửi lời chào tạm biệt và hẹn gặp lại trong những chủ đề tiếp theo trên nền tảng BONGDAINFO - trải nghiệm thế giới thể thao không giới hạn cùng các chuyên gia soi kèo, nhận định bóng đá số 1 Việt Nam.